 |
توصيه روز |
 |
 |
| :: بازار کامپيوتر :: |
 |
|
| :: نکته آموزشی :: |
|
|
|
 |
 |
|
 |
|
|
|
|
|
 آرزويی به نام پايان خام‌فروشی
|
| | | |
 |
قيمت در بازار جهانی نفت دستخوش تحولات فراوانی در سال‌های گوناگون شده است. اما سايه اين تحولات در جهت كاهش قيمت نفت بعد از توافقات ايران با كشورهاي1 +5 هر روز بيشتر مي‌شود.
|  روند كاهشي قيمت‌ها نگراني‌هايي را براي توليد كنندگان نفت جهاني به وجود آورده است و با اين روند انگيزه‌هاي سرمايه‌گذاري براي حفظ توليد از بين خواهد رفت.
بعد از ماه ژوئن سال 2014 قيمت نفت كاهش 60 درصدي را داشته است و تراز عرضه و تقاضا را متغير كرده است. براساس نظر كارشناسان ممكن است قيمت نفت به زير 20 دلار به ازاي هر بشكه تنزل پيدا كند. از زمان بحران مالي در سال 2009 اولين بار است كه قيمت نفت به بشكه‌اي 40 دلار رسيده است. و پيش‌بيني فعالان اين حوزه اين است كه اگر عوامل بنيادي كاهش ادامه دار باشد قيمت هر بشكه به 16تا20 دلار خواهد رسيد. كارشناسان معتقدند كه با اين روند اقتصاد جهاني در معرض نابساماني‌هاي جديد ار خواهد گرفت و بايد براي آينده انرژي چاره‌اي انديشيده شود.
كانال‌هاي مختلف بازار نفت
كانال‌هاي مختلفي براي ورود نفت به بازار وجود دارد و سازمان كشورهاي صادر كننده نفت(اوپك)يكي از اين مجاري است. اوپك با توليد 5/31 ميليون بشكه در روز 40درصد نفت جهان را تامين مي‌كند. و شايد نشست‌هاي فوق العاده اوپك بتواند راهگشايي براي توقف كاهش بهاي نفت باشد.
نوسان‌هاي موثر در بازار نفت
هم اكنون ديگر دوره افزايش تقاضا براي خريد نفت كه طي 10 سال گذشته در آمريكا و كشورهايي نظير چين و هند روي داد، رو به افول است و همین موضوع باعث افول 60 درصدي قيمت نفت شده است. همچنين عربستان به عنوان يكي از توليد كنندگان اصلي نفت حاضر نيست تا توليد خود را كاهش دهد و توازن را بين عرضه و تقاضا ايجاد كند. عربستان با توليد 10ميليون بشكه در روز بيش از 7ميليون بشكه را با قيمت پايين به بازارهاي جهاني سرازير مي‌كند. آمريكا نيز با توليد نفت شيل و استخراج فراوان از لايه‌هاي سنگي سبب ايجاد عرضه اضافي در بازار شده است. همچنين نتايج حاصل از جمع بندي مذاكرات هسته‌اي و لغو تحريم‌ها بعد از اجراي توافقنامه هسته‌اي بين ايران و گروه 1+5زمينه را براي افزايش صادرات نفت ايران فراهم مي‌سازد و مجموع اين عوامل نوسانات مختلفي را در بازار نفت ايجاد مي‌كند.
خسارت‌هاي ميليوني نفت
كاهش قيمت نفت يك شوك شديد براي كشورهايي است كه اقتصاد آنان به نفت بستگي دارد و مي‌تواند به يك بحران جدي در اين كشورها تبديل شود. اينكه در حال حاضر فكر كنيم كه رسيدن قيمت نفت به بشكه‌اي 30 دلار شايد منطقي نباشد، اما بازنگري در سياست توليد اوپك يك امر ضروري است. ضررهاي ناشي از كاهش قيمت نفت براي كشورهاي حاشيه خليج فارس در يكسال گذشته بيش از 300ميليارد دلار بوده است كه سهم عربستان در حدود 150 ميليارد دلار بوده است. كاهش بهاي نفت تاثيرات خود را بر اقتصاد آن كشور گذاشته است. و شايد اكنون وقت آن باشد كه نقش كالايي كه روزي طلاي سياه نام گرفت، در اقتصاد توليد كنندگان آن مورد بازنگري قرار گيرد و به عنوان يك كالاي راهبردي اقتصادي، عرضه شود.
سرنوشت توليد نفت در ايران
بيشترين سوال در مورد نفت ايران اين بوده كه بعد از توافقات جايگاه ايران در توليد نفت چگونه خواهد بود. نظرهاي كارشناسان در اين زمينه مختلف است؛ برخي معتقدند كه مي‌توان به توليد پيش از تحريم رسيد و برخي اين مساله را رد مي‌كنند. اما اكثر كارشناسان معتقدند كه ايران يكسالي نياز دارد تا بتواند دوباره به روزهاي اوج نفتي خود برسد. يك موسسه تخصصي انرژي پيش‌بيني كرده كه با لغو تحريم‌ها توليد نفت و ميعانات ايران در سال ۲۰۱۶ به 26/4ميليون بشكه در روز برسد كه 38/3 ميليون بشكه آن نفت خام خواهد بود. بر اساس همين پيش‌بيني‌ها برخي كارشناسان براين باورند كه ايران به دنبال كسب جايگاه دوم در اوپك است. ايران در حال حاضر، روزانه يك تا 1/1ميليون بشكه نفت صادر مي‌كند، در حالي كه اين رقم قبل از تشديد تحريم‌هاي غرب در اواسط سال 2012، 5/2ميليون بشكه بود. تحليل‌گران مي‌گويند، ايران احتمالا به فاصله يك سال پس از انعقاد توافق هسته‌اي مي‌تواند به حجم صادرات پيش از تحريم‌ها برسد، اما به دليل مشكلات زيرساختي، بالا رفتن از اين حد در كوتاه مدت، دشوارتر خواهد بود. اگر ايران به بازار جهاني نفت بازگردد، اوپك كه تاكنون روند منفعلانه‌اي در پيش گرفته بود نيز مي‌بايست تعهدات پيشين خود در خصوص تعيين سهم توليد براي كشورهاي عضو را به اجرا درآورد. با وجود همه اين مسائل، بيشتر پيش‌بيني‌هاي نفتي حاكي از افزايش توليد نفت ايران در كوتاه و ميان مدت است.
خام فروشي يا فرآورده‌هاي نفتي؟
بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه با فروش 2هزار ميليارد دلار نفت خام در قبل و بعد از انقلاب از فرصت كسب درآمد و ايجاد ارزش افزوده و تقويت صنعت داخلي جلوگيري به عمل آمده است. تحريم‌ها باعث شده بود تا انتقال دانش فني نفت و گاز به كشور انجام نشود و روند خام فروشي نفت ادامه داشته باشد. به‌دنبال تحريم‌هاي نفتي و عدم همكاري شركت‌هاي نفتي جهان، شرایطی پیش آمد كه ظرفيت توليد نفت خام از 6 ميليون بشكه در سال‌هاي 54 تا 56 به 4ميليون و 3 ميليون بشكه در روز كاهش يافت. ظرفيت محدود توليد پالايشگاه‌ها نيز باعث شده كه حدود 1 ميليون و 600 هزار بشكه نفت خام تبديل به فراورده شود و مابقي توليد نفت كشور به صورت خام صادر شود. در حالي كه اگر ظرفيت توليد پالايشگاه‌ها به 3 تا 6 ميليون بشكه در روز افزايش مي‌يافت، ايران مي‌توانست به جاي صادرات نفت خام، فرآورده با درآمد و قيمت بالاتر از نفت خام صادر كند. در حال حاضر، طرح پالايشگاه ستاره خليج فارس، با ظرفيتي بزرگ و قابل توجه در حال تكميل است و در سال‌هاي 94 و 95 به بهره‌برداري خواهد رسيد و باعث خواهد شد كه تمام توليد نفت خام كشور در اين پالايشگاه‌هاي جديد، به فراورده تبديل شود، در این صورت عملا ايران به جاي خام فروشي به كشور صادر كننده فراورده نفتي تبديل خواهد شد و قيمت و درآمد بالاتري را از اين راه كسب خواهد كرد.
ما نبايد فقط به دنبال خام فروشي باشيم
يك عضو كميسيون انرژي مجلس در گفت و گو با «آرمان» مي‌گويد: آرزوي اقتصاد نفتي ما اين است كه خام فروشي را كاهش دهيم و به سمت تولید فرآورده‌هاي نفتي و صنايع پايين دست نفتي حركت كنيم كه هم براي ما ارزش افزوده بالايي را خواهد داشت و هم اشتغال را افزايش مي‌دهد. احمد سجادي ادامه مي‌دهد: در صنعت نفت ما چه قبل از انقلاب و چه بعد از آن حالت ركودي همراه با علاقه براي خام فروشي وجود داشته است و تمام هم و غم وزارتخانه‌هاي نفت اين بوده كه ما فقط نفت را توليد كنيم و بتوانيم جايگاهمان را در اوپك حفظ كنيم و روزي دو ميليون بشكه نفت خام را به فروش برسانيم ولي از طرفي براي صنايع پايين دست نفت و گاز كاري انجام نداده ايم . فقط در برخي از دولت‌ها پالايشگاه‌ها را رونق داديم و در آنجا سرمايه‌گذاري انجام داديم. او مي‌افزايد: ما بايد ظرفيت صنايع پايين دست نفت و گاز خود را افزايش دهيم و نفت خام توليد شده را در داخل استفاده كنيم و از اين طريق ارزش افزوده بيشتري را براي كشور ايجاد كنيم. ما براي سرمايه‌گذاري در بخش نفت و گاز، چه در بخش اكتشاف و چه در بخش حفاري و توليد، مشكلي به لحاظ تجربه و نرم افزار و سخت افزار نداريم و مي‌توانيم اين كار را بعد از تجربه صد ساله نفت انجام دهيم، اما اراده و عزمي براي اين كار وجود ندارد كه ما فقط به دنبال خام فروشي نباشيم. | | | | | | | | |
|
|
تحليل |
|
|
| :: اقتصادی :: |
|
|
| :: فناوری اطلاعات :: |
|
|
| :: روی خط جوانی :: |
|
|
| :: ورزش :: |
|
|
| :: فرهنگ و هنر :: |
|
|
| :: حوادث :: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
