 متخصصان اپیدمیولوژی ظرف روزهای گذشته پیش‌بینی می‌کردند که نتیجه عادی‌انگاری فراگیر و لغو محدودیت‌ها و تبلیغ «پایان و شکست و کنترل و زمین زدن کرونا» در کشور، همزمان با بروز موج‌های جدید بیماری در اقصی نقاط جهان و افزایش آمار ابتلا در منطقه خاورمیانه و مدیترانه شرقی و همسایگان ایران، ایجاد پیک هفتم بیماری در کشور، افزایش ابتلا و بازگشت به مرگ‌های دو یا سه رقمی طی روزهای آتی خواهد بود، اما از آنجا که مجموعه فعلی حاضر در ستاد ملی مقابله با کرونا و وزارت بهداشت که متولی سلامت کشور است، از هر توصیه‌ای که بوی نقد به روش‌های در حال اجرا بدهد، گریزانند و به عنوان اولین راه‌حل، منبع توصیه‌دهنده را خاموش می‌کنند، طبیعی بود که صدای صحنه‌گردان‌هایی که پیام «پایان کرونا» می‌دهند و سعی در عادی جلوه دادن وضعیت موجود دارند، به دلیل همسویی با سیاست‌های ستاد ملی مقابله با کرونا، بسیار بلندتر و رساتر از صدای متخصصانی بود که خارج از بدنه وزارت بهداشت، ناظر بر عادی‌سازی‌های با قصد و مقصود سوال‌برانگیز، از آنچه شاهد بودند، نگران و مضطرب، انتقاد کرده و دولت و اعضای ستاد ملی مقابله با کرونا را به بازخوانی توصیه‌های هشداردهنده سازمان جهانی بهداشت درباره ضرورت تداوم محدودیت‌ها و فاصله‌گذاری‌ها و ادامه نظارت‌ها و سخت‌گیری‌ها به دلیل نامعلوم بودن ذات ویروس کرونا با این همه جهش‌های عجیب و متفاوت دعوت می‌کردند.
در نهایت، بعد از 62 روز که آمار مرگ روزانه، تک رقمی و حتی در روزهایی، صفر گزارش می‌شد و تبریکات رنگارنگ مسوولان وزارت بهداشت و تقدیر و تشکر دولت و توهم برخی مسوولان بابت موفقیت ایران در شکست ویروسی که هنوز در دنیا پایانی برایش متصور نشده‌اند به دنبال داشت، دوباره به آمار دو رقمی مرگ‌های کرونایی برگشتیم در حالی که از دهه دوم تیر ماه هم، بعد از 68 روز که شاهد کاهش قابل توجه آمار تا سطح دو رقمی شدن تعداد مبتلایان جدید به دلیل فروکش کردن موج بیماری ناشی از ضعیف شدن ویروس و ثمربخشی بلندمدت مراعات‌های بهداشتی و اجرای نظارت‌های بازدارنده بودیم، دوباره با آمار 4 رقمی ابتلای جدید روزانه رودررو شدیم در حالی که از هفته دوم تیر ماه هم، به دنبال برگزاری مراسم و تجمعات شلوغ و پر ازدحام سراسری در ماه خرداد و سفرهای توریستی و تفریحی که نفس جاده‌های کشور را بند آورد و لغو همه محدودیت‌ها، نشانه‌هایی از پیک هفتم در کشور مشاهده شد وقتی آمار ابتلای روزانه، به تدریج مرز 100 را رد کرد و به 200 و 300 رسید تا اینکه بالاخره در شبانه‌روز 14 تا 15 تیر ماه، تعداد 1007 نفر به عنوان مبتلای جدید کرونا در کشور ثبت شد و ظرف 4 روز اخیر هم بازگشت دوباره به آمار ابتلای بالای 1000 و 2000 نفر داشتیم که ظاهرا عقبگرد و پسرفت در هر زمینه ولو سلامت و بهداشت، با سرنوشت مردم ایران پیوند ناگسستنی دارد.
طبق گزارش رسمی وزارت بهداشت، در شبانه‌روز 18 تا 19 تیر ماه، 2375 مبتلای جدید در کشور شناسایی شده، 10 مبتلای کرونا در کشور فوت کرده‌اند و 296 مبتلا هم به دلیل وخامت شرایط جسمانی در بیمارستان بستری شده‌اند. تا روز گذشته، مجموع بیماران کووید ۱۹ در کشور به ۷ میلیون و ۲۴۹ هزار و ۹۷۶ نفر، مجموع جان‌باختگان این بیماری، به ۱۴۱ هزار و ۴۳۹ نفر و مجموع بهبود یافتگان به ۷ میلیون و ۶۴ هزار و ۶۷۳ نفر رسیده است .
سلام دوباره به رنگ‌های قرمز و نارنجی
افزایش آمار ابتلا و مرگ، یک روی سکه است. روی دیگر، تغییر نقشه و رنگ‌بندی کرونایی شهرها بود که طبق گزارش وزارت بهداشت، رنگ‌بندی شهرها هم به دنبال افزایش تعداد مبتلایان، از هفته گذشته تغییر کرد تا اینکه در شامگاه شنبه، اعلام شد که رنگ‌های قرمز و نارنجی هم به نقشه کرونایی کشور بازگشته است. در حالی که رنگ‌بندی شهرها، منطبق بر تعداد مبتلایان هر شهر و تعداد بستری‌هاست، گزارش وزارت بهداشت نشان داد که در حال حاضر 9 مرکز استان (خرم‌آباد، قزوین، قم، مشهد، همدان، تهران، اراک، اصفهان و بیرجند) در وضعیت زرد قرار گرفته‌اند، شهرهای جیرفت، خلیل‌آباد، فردوس و منوجان، به وضعیت قرمز و بسیار پرخطر رسیده‌اند و شهرهای بدره، فریدون‌شهر، بروجن، فیروزکوه، پارسیان، کلاردشت، تفرش، کوهبنان، رابر، زرند، گناباد، لاهیجان، عنبرآباد و میناب هم از وضعیت کم خطر خارج شده و به وضع نارنجی رسیده‌اند.
همچنان وضعیت تزریق دوز سوم واکسن کرونا هم رضایت‌بخش نیست و در حالی که وزارت بهداشت اعلام کرده که تا روز 19 تیر ماه، ۶۴ میلیون و ۶۷۶ هزار و ۲۹۱ نفر دوز اول واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند، انتظار می‌رود که معادل این عدد، آمار واکسیناسیون دوز سوم باشد در حالی که طبق گزارش وزارت بهداشت، مجموع واکسن تزریق شده بابت دوز سوم در کشور تا روز گذشته به ۲۷ میلیون و ۸۸۹ هزار و ۸۹۹ دوز رسیده که حتی از یک‌دوم مجموع واکسن‌های تزریق شده بابت دوز اول هم کمتر است.
طبق اعلام متخصصان اپیدمیولوژی و به استناد بررسی‌های وزارت بهداشت، همچنان سویه امیکرون در کشور در حال گردش است منتها با این تفاوت که حالا حدود 50 درصد مبتلایان، گرفتار دو زیر گونه این سویه – BA4 و BA5 - شده‌اند که البته به نظر می‌رسد روال سرایت‌پذیری و انتقال ویروس از همان رویه‌های پیشین تبعیت می‌کند به این معنا که احتمالا افراد ظرف 3 الی 5 روز بعد از مواجهه با منبع آلوده، نشانه‌های بیماری خواهند داشت و نرخ مرگ سویه امیکرون هم، یک در هزار مبتلا خواهد بود اگرچه نگرانی متخصصان اپیدمیولوژی این است که تنها در یک صورت، باید منتظر مرگ‌آوری بیشتر باشیم؛ وقتی آمار ابتلا به گونه‌ای افزایشی شود که امکانات درمانی بیمارستان‌های کشور پاسخگوی حجم بالای مراجعات نبوده و به خصوص، ظرفیت مراقبت‌های ویژه برای موارد بدخیم تکمیل شود در آن صورت باید منتظر افزایش مرگ‌ها حتی بیش از نرخ مرگ مفروض این سویه باشیم. اگر زیرگونه‌های امیکرون، خاصیت مشابه مافوق‌شان را داشته باشند، هر فرد مبتلا، حداقل تا 25 روز ناقل بیماری خواهد بود در حالی که از هم‌اکنون فعالیت‌ها برای اعزام زائران به عراق که خود از کشورهای با درصد بالای امیکرون است، آغاز شده و هفته‌های پیش‌رو، موج استقبال از زائران حج هم می‌تواند شیب ابتلا را از آنچه امروز شاهدیم، بیشتر کند.
وضعیت رعایت پروتکل‌های بهداشتی چه تغییری داشت؟
گزارش ادواری وزارت بهداشت از روند رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی در کشور تا پایان خرداد سال جاری نشان می‌دهد که اگرچه در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته (پایان خرداد 1400) میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی اندکی بالاتر است (پایان خرداد 1400 میزان رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی در کشور 47.95 درصد بود و پایان خرداد امسال به 48.7 درصد رسید) اما دستورالعمل‌های بهداشتی، مجموعه وسیعی از الزامات منجر به کاهش و کنترل تحرکات ویروس است که زیرگروه‌های این مجموعه وسیع چندان اعداد رضایت‌بخشی را نشان نمی‌دهد چنانکه میانگین رعایت بهداشت فردی در اماکن عمومی استان‌های کشور در هفته پایانی خرداد ماه، 55.22 درصد بوده در حالی که فقط 12 استان (خوزستان، گلستان، خراسان‌جنوبی، فارس، مازندران، سمنان، مرکزی، آذربایجان‌غربی، قم، کرمانشاه، هرمزگان و خراسان‌شمالی) بیش از میانگین، رعایت کرده‌اند و وضعیت باقی استان‌ها کمتر از میانگین بوده که در این میان، استان تهران با عدد 46.25 درصد، بدترین وضعیت را بین تمام استان‌های کشور داشته است.
(طبق تعریف وزارت بهداشت، بهداشت فردی مجموعه‌ای از رفتارها شامل جلوگیری از ورود و حضور مراجعان و کارکنان دارای علایم بیماری، امکانات شست‌وشو یا ضدعفونی دست و استفاده از کارتخوان یا روش‌های الکترونیکی پرداخت وجه است.) در همین بازه زمانی، میانگین تهویه مناسب برای گردش هوا و جلوگیری از ماندگاری ویروس در فضاهای بسته در کل کشور 55.24 درصد بوده که باز هم استان تهران با عدد 48.87 درصد از این بابت بدترین وضعیت را در تمام استان‌ها دارد.
در هفته پایانی خرداد ماه سال جاری، میانگین استفاده از ماسک در اماکن عمومی در کل کشور به 41.41 درصد کاهش یافته که در این زمینه استان آذربایجان‌شرقی با عدد 28.95 درصد بدترین وضعیت را داشته و میزان استفاده از ماسک در باقی استان‌ها هم کمتر از 51 درصد بوده غیر از استان هرمزگان که میزان استفاده از ماسک در هفته پایانی خرداد ماه در این استان 62.75 درصد گزارش شده است.
در این بازه زمانی میزان رعایت فاصله‌گذاری هم تعریف چندانی ندارد چنانکه میانگین در کل کشور 47 درصد بوده در حالی که فقط استان‌های قم و خراسان‌شمالی، بالای 63 درصد فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت کرده‌اند و البته بدترین وضعیت از این بابت مربوط به استان همدان با 33.50 درصد بوده است.
وضعیت بیماری در استان‌ها چگونه است؟
طبق اعلام فرمانده عملیات مدیریت بیماری کرونا در کلانشهر تهران، در هفته‌های آینده شاهد موج‌های جدیدی از ویروس کرونا در پایتخت خواهیم بود. علیرضا زالی درباره آخرین وضعیت شیوع کرونا در استان تهران گفت: «در ۲۴ ساعت گذشته، 4 هزار مراجعه به مراکز بهداشتی و درمانی در استان تهران با علایم مشکوک به کرونا انجام شده در حالی که این عدد در ۲ هفته گذشته، 1500 نفر بود.»
در حالی که طبق هشدار حمید عمادی؛ عضو کمیته علمی کشوری مقابله با کرونا، علامت مشخص ابتلای کرونا در مبتلایان این روزها، سرماخوردگی است با این تفاوت که زیرگونه‌های BA4 و BA5 در مقایسه با تمام سویه‌های ویروس، مسری‌تر و واکسن‌گریزتر هستند و شیوع بسیار بالاتری را رقم خواهند زد، طبق گزارش‌هایی که طی دو روز اخیر از دانشگاه‌های علوم پزشکی استان‌ها منتشر شده، در استان‌های آذربایجان‌شرقی، خوزستان، تهران، قم، خراسان‌جنوبی، گلستان، کرمانشاه، همدان، خراسان‌رضوی، چهارمحال و بختیاری و کرمان، ابتلا، مراجعات سرپایی و بستری‌ها در مقایسه با شبانه‌روز قبل از آن یا هفته قبل، افزایش دو الی 5 برابری داشته است. | 
سرماخوردگی علامت مشخص در مبتلایان کرونایی
