رئیس جمهور با اشاره به مطرح شدن اصلاح ساختار سازمان ملل متحد تاكيد كرد كه مبناي كار اين سازمان در فرايند اصلاح ساختار و در مراحل اجرايي آن بايد دموكراتيك و با در نظر گرفتن حداكثر ديدگاه‌ها و رعايت حقوق ملل و خصوصا با توجه به حقوق كشورهاي در حال توسعه و كمتر توسعه يافته باشد. خاتمي برگزاري اجلاس محيط زيست، صلح و گفت‌وگوي تمدن‌ها و فرهنگ‌ها را فرصتي براي بررسي آثار زيست محيطي جنگ‌ها، خشونت‌ها و درگيري‌هاي مسلحانه دانست كه عارض سو كوتاه مدت و بلند مدت فراواني را در كشورها به جاي مي‌گذارد، به خصوص با به كارگيري تسليحات پيشرفته و جديدي كه قدرت تخريبي گسترده‌تري دارد يا داراي مواد آلاينده خطرناك‌تري هستند اين خطر جدي‌تر احساس مي‌شود.

رئیس‌جمهور اظهار داشت: با كمال تاسف بايد گفت وعده‌هاي محقق نشده در زمينه فقرزدايي، كمك به محرومان و توجه به محيط زيست و حقوق نسل‌هاي آينده، پيمان‌هاي نقد شده‌اي هستند كه در كنار اقدامات يك جانبه‌گرايانه و خودسرانه پاره‌اي از قدرت‌هاي بزرگ اعتماد ملت‌ها را نسبت به مديريت جهاني كنوني زايل كرده است.

خاتمي گفت: ما در چشم‌انداز 20 ساله توسعه فراگير اقتصادي، فرهنگي و سياسي ايران رسيدن به جامعه‌اي بهره‌مند از محيط زيست مطلوب را مد نظر قرار داده‌ايم و براي رسيدن به اين هدف برنامه‌ريزي كرده‌ايم.

وي ادامه داد: برنامه حفاظت از زيست‌ بوم‌هاي ارزشمند و گونه‌هاي گياهي و جانوري در معرض تهديد برنامه حفاظت كيفي رودخانه‌هاي مهم كشور برنامه جامع مديريت پسماندها در شهرها برنامه جلوگيري از آلودگي هوا در كلان شهرها، برنامه حمايت از تشكل‌هاي غيردولتي فعال در اين زمينه كه تعداد آن هم اكنون به حدود ششصد و پنجاه تشكل رسيده است از جمله مواردي است كه مبين اراده دولت براي حفاظت از محيط زيست و ممانعت از تخريب آن و كاهش ناپايداري‌هاست.

رئیس‌جمهور خاطرنشان كرد: جمهوري اسلامي ايران كه از سال 1971 ميزبان اولين كنوانسيون جهاني محيط زيست تحت عنوان «رامسر» بوده است در دوره مسووليت دولت حاضر نقش جدي‌تري در مناسبات و برنامه‌هاي بين‌الملي و منطقه‌اي براي حفظ محيط زيست ايفا كرده است.

خاتمي امضا كنوانسيون حفاظت از محيط زيست درياي خزر در تهران را طي سال گذشته نمونه‌اي بارز از پيشگامي كشور ما در مناسبات زيست محيطي منطقه‌اي عنوان كرد و يادآور شد: بدون ترديد از راه همكاري‌هاي زيست محيطي است كه مي‌توان به توسعه مناسبات و تامين صلح و ثبات و دوستي ميان ملل كمك كرد.

توجه ایران به مسائل زیست محیطی

رئیس سازمان حفاظت محيط زيست گفت: «نخستين اجلاس بين‌المللي محيط زيست، صلح و گفت‌وگوي تمدن‌ها و فرهنگ‌ها» در شرايطي برگزار مي‌شود كه معادلات ناپايدار جهاني در ابعاد سياسي، نظامي و زيست محيطي تاثيرگذاري و هم‌افزايي قابل توجه و اجتناب‌ناپذير بر يكديگر دارند.

دکتر معصومه ابتکار افزود: ما در منطقه‌اي زندگي مي‌كنيم كه شاهد جنگ‌هاي متعدد و وسيعي طي دو دهه اخير بوده و در روند كنوني مي‌رود تا به شرط خروج نيروهاي بيگانه، با استقرار ثبات، صلح و حكومتهاي مردم سالار به منطقه‌اي آرام تبديل شود.

به گفته وي تمدن‌ها در طبيعت ريشه دارند و طبيعت به فرهنگ و هنر و دستاوردهاي علمي بشر خدماتي بي‌بديل ارزاني داشته است. به شكلي كه امروز همزيستي با طبيعت بهترين فرصت را براي رشد خلاقيت‌ها، ارتقاء سلامت، اعتلاي معنوي و استراحت و تفريح در اختيار انسان قرار مي‌دهد. رئیس سازمان حفاظت محيط زيست با اشاره به اين كه كنفرانس بين‌المللي محيط زيست صلح و گفت و گوي تمدن‌ها به دنبال اجلاس جهاني دين ، فرهنگ و محيط زيست كه در سال 2001 در تهران برگزار شد تشكيل مي‌شود، گفت: در بيانيه آن اجلاس تاكيد شده بود كه صلح و امنيت بين‌المللي پايدار مستلزم نگرش احترام آميز به انواع زندگي در كره زمين و توجه به محيط زيست به منظور بهره‌مندي نسلهاي كنوني و آينده است.

انحطاط خدمات محیط زیست

همچنین دبير كل سازمان ملل متحد در پيامي به نخستين اجلاس بين‌المللي «محيط زيست، صلح و گفت‌وگوي تمدن‌ها و فرهنگ‌ها» اعلام كرد: تمامي خدمات زيست بوم حياتي كره خاكي در حال انحطاط است كه اين وضعيت مانعي عمده بر سر راه تحقق اهداف توسعه هزاره به شمار مي‌رود. عنان در اين پيام كه توسط كلاوس تاپفر، مدير اجرايي برنامه محيط زيست ملل متحد خوانده شد، تصريح كرد: در ماه سپتامبر، رهبران جهان در سازمان ملل در نيويورك به منظور مرور اجراي اعلاميه هزاره گرد هم خواهند آمد كه در اين راستا گزارش «به سوي توسعه، ‌امنيت و حقوق بشر براي همه در شرايط آزادي بيشتر» منتشر شد.

عنان در اين پيام آورده است: ما براي آن كه دنيايي مملو از صلح، آزادي و كرامت براي همه بسازيم، محتاج آب سالم، زمين حاصلخيز و هواي پاك هستيم.

دبيركل سازمان ملل متحد تصريح كرد: همچنين مي‌دانيم كه بسياري از فرهنگ‌ها و زبان‌های بومي دنيا كه قسمت اعظم آنها در مناطق غني زيستي واقع هستند، در معرض تهديد قرار دارند. اين فرهنگ‌ها نه تنها متكي بر تنوع زيستي هستند، بلكه به طور فعال اين تنوع را حفظ و حراست مي‌كنند كه توقف اين روند انحطاط و فرسايش بايد يكي از اولویت‌ها باشد.