دانستن اساسی‌ترین نیاز انسان
يكشنبه 19 تير 1384 - ساعت 16:39

سوق دادن نوجوانان به شناخت هویت و نیازهای درونی خود از جمله انتظارات کارشناسان آموزشی است و این در حالی است که محتوای کتب دانشگاهی آموزش چگونه زندگی کردن با دیگران است.

 

در بخش نخستین مقاله دکتر مهدی کرمی ضرورت مطالعه کتاب در خانواده و تاثیر آن در پیشرفت این اجتماع کوچک بررسی شد. در بخش دومین و آخرین آن به روند آشنایی فرزندان با کتاب از دوره نوزادی تا پایان کودکی اشاره می‌شود و نیز این که به نکاتی در ارتباط با آموزش از راه کتاب مثل ملموس‌تر کردن مفاهیم آموزشی تاکید می‌شود.
دکتر کرمی در بخش آخر مقاله خود معتقد است سوق دادن نوجوانان به شناخت هویت و نیازهای درونی خود از جمله انتظارات کارشناسان آموزشی است و این در حالی است که محتوای کتب دانشگاهی آموزش چگونه زندگی کردن با دیگران است.
هدف از مطالعه در سنین مختلف یکسان نیست. به عنوان نمونه یک کودک 18 ماهه عموما از کتاب به عنوان وسیله‌ای که دارای خاصیت تولید صدا و مملو از لکه‌های رنگارنگ است لذت می‌برد و گاهی انگشت خود را روی تصاویر کتاب می‌گذارد. طبیعتا مهارت ورق زدن در این سن به رشد کافی نرسیده و گاهی کودک چند صفحه را یکجا ورق می‌زند در حالی که در سن 2 سالگی کودک به جزئیات تصاویر بیشتر دقت می‌کند و ورق زدن را بهتر انجام می‌دهد. تصاویر کتاب برای او دیگر لکه‌های رنگی نیستند بلکه می‌تواند نام برخی از آنها را درست حدس بزند. در دو و نیم سالگی مهارت او در استفاده از کتاب بیشتر شده است و گاهی جریانات ساده روزانه را به صورت عبارات کوتاه به تصاویر کتاب نسبت داده و آنها را برای ما تعریف می‌کند. در 4 سالگی از شنیدن داستان‌ها لذت می‌برد و سعی می‌کند تا همان داستان را در حالی که صفحه به صفحه جلو می‌رود به صورت تقلیدی بازگو کند. فعالانه گوش می‌دهد تا داستان را با جزئیات بیشتری به خاطر بسپارد. در 5 سالگی کتاب را به خواهر یا برادر کوچکتر خود نشان می‌دهد و در حالی که به تصاویر اشاره می‌کند حوادث آن را برایشان شرح می‌دهد. به نظر برخی از روانشناسان آثار یادگیری مشاهده‌ای و الگوبرداری رفتاری در خصوص علاقه به مطالعه و کتاب پیش از ورود به دبستان ارتباط نزدیکی به عادت مطالعه در نزد والدین دارد. در دوران دبستان ارتباط با کتاب به نحوی خاص از اهمیت برخوردار است. ارتباط کودک با کتاب از حدود برخوردهای سطحی به ارتباطات سمبولیک و قانونمند تغییر جهت داده و علائم برای کودک دارای معانی زیر‌ساختی می‌شود. کودک خطوط، انحناها و اشکال را به اسم می‌خواند و به بررسی نقش آنان در زندگی خود می‌پردازد. فعالیت آموزگاران در این مرحله صرفا محدود به یاد دادن نیست بلکه آنان باید به مرور فنون دانستن را به کودکان دبستانی بیاموزند. به نظر مونتانی یک ذهن خوب ساخته شده بهتر از یک ذهن خوب پر شده است. متاسفانه عدم توجه به فنون مشاهده و بررسی در دوران دبستان منجر به رشد ذهنیتی خنثی و قالبی شده که آثار دراز مدت آن حتی دوران آموزش عالی را نیزدربر می‌گیرد.
بهترین توصیه روانشناسان ملموس‌تر کردن مفاهیم آموزشی در این دوره است. در دوره راهنمایی کتاب‌ها دارای مفاهیم کاربردی‌اند و دانش‌آموز با مراجعه به کتب این دوره می‌تواند با بخش اعظمی از فعالیت‌های اجتماعی آشنا شود.
نوجوان در این مقطع نیازمند راهنمایی است و علاقه‌مند است در خصوص واقعیت‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جامعه خود حتی به صورت خلاصه اطلاعاتی را کسب کند. وظیفه آموزگاران در این دوره متوجه کردن دانش‌آموزان به استعدادها و توانایی‌هایشان است. در مقاطع دبیرستان کتاب‌ها به صورتی نیمه تخصصی اطلاعات مورد نیاز را در چندین رشته مختلف تحصیلی به دانش‌آموزان ارائه می‌دهند. آنچه انتظارات کارشناسان آموزشی را در این دوره برآورده می‌سازد سوق دادن نوجوان به شناخت هویت و نیازهای درونی خویش است، در حالی که محتوای کتب دانشگاهی آموزش چگونه زندگی کردن با دیگران است. هنری که متاسفانه خلا آن در تعداد قابل توجهی از تحصیلکرده‌ها به وضوح دیده می‌شود، هدف بنده از تحلیل مطالب یاد شده اشاره به این موارد است.
الف: شرایط سنی هر فرد نیاز وی را به موضوعات مختلف باعث می‌شود.
ب: توجه والدین به تفاوت منابع اطلاعاتی یاد شده معطوف شود.
ج: روانشناسان و مشاوران در تنظیم و تهیه جزوات اطلاع‌رسانی یا معرفی کتب راهنما به تفاوت‌های موجود توجه کنند.
آنچه که به اهمیت کتاب درمانی می‌افزاید این واقعیت مسلم است که دانستن اساسی‌ترین نیاز انسان در سازگاری با محیط پیرامون خویش است و آنچه بر تعهد پزشکان، روانشناسان و مشاوران گرامی می‌افزاید تهیه و تنظیم کتب یا جزواتی است که بتوانند این نیاز اساسی را به خدمت درمان، درآوردند و موجب ارتقای سطح آگاهی جامعه شوند.
زیرا بازتاب این اقدام می‌تواند باعث
1-افزایش طول آثار درمان
2-کاهش هزینه‌ها
3-ایجاد امکان مرور مداوم و کمک به درک بهتر مطالب
4-تسهیل در تبادل اندیشه‌ها
5-عدم نیاز مداوم به متخصص
6-امکان استفاده برای سایران را باعث شده و می‌تواند نقش موثری در پیشگیری از اختلالات ایفا کند.
به منظور روشن شدن مطالب ارائه شده به نمونه‌ای از مندرجات یک جزوه اطلاع‌رسانی توجه کنید.
تصور کنید روانشناس متنی را در خصوص برخورد با کودک بیش فعال یا ADHD تنظیم می‌کند. این جزوه باید شامل مطالب ذیل باشد:
1-تعریف بیش فعالی 2- میزان بروز بیش فعالی 3- ارتباطه بیش فعالی با سن و جنس 4- عوامل موثر در بیش فعالی که شامل محیط پیش از تولد، محیط بعد از تولد (خانواده، اجتماع) و وراثت می‌شود 5- ارتباط بیش فعالی با تغذیه (پرهیز غذایی) 6- درمان‌های روان‌شناختی 7- درمان‌های دارویی و پزشکی در پایان لازم است اضافه کنم محتوای مطالب نگارش یافته نه تنها باید فرصت مطالعه را به مراجع بدهد بلکه باید امکان تجربه کردن را نیز برای او ممکن سازد. به یاد داشته باشید مطالب تنظیم شده یا نوشته‌های شما می‌تواند باعث کاهش آلام یک بیمار شود. به قول استاد نفیسی «مطالعه از آزار و فشار درد می‌کاهد.»




روزنامهء هموطن سلام http://www.hamvatansalam.com
آدرس خبر : http://www.hamvatansalam.com/news34691.html