هموطن- ماجرا از تیرماه سال گذشته شروع شد. در این تاریخ تعدادی فیلم انیمیشن به بازار آمد که معلوم نبود چه کسی آنها را دوبله کرده است. از صدای گویندگان این نقشها نمیشد تشخیص داد که اینها چه کسانی هستند. پس از مدت کوتاهی، در یکی از نشریات تخصصی سینمایی گزارشی چاپ شد از این که این افراد، به طور غیرقانونی و قاچاق در حال دوبله فیلمهایی هستند که معلوم نیست حق پخش قانونی آنها خریداری شده یا نه. پس از تحقیقات بیشتر معلوم شد که این فیلمها عموما محصول کمپانی «دیسنی» هستند و چون این کمپانی تحت قرارداد با هیچکدام از شرکتها و نهادهای داخلی نیست، بنابراین دست گذاشتن روی آثار «دیسنی» سادهترین کاری بود که این دوبلورهای جوان کردند. در حالی که همه جا صحبت از کار غیرقانونی اینها بود، شبکه 5 تلویزیون، این انیمیشنهای دوبله شده را یکی یکی نشان داد. چند ماه گذشت و مشخص شد که انجمن گویندگان خانه سینما از اینها شکایت کرده است. چون طبق اساسنامه این انجمن، کار دوبله در انحصار این انجمن است.
این شکایت به جایی نرسید. بعد فهمیدیم که سرپرستی این گروه را مهرداد رئیسی به عهده دارد. او یک جوان 27 ساله است که تعدادی از جوانان همسن و سال را دور خودش جمع کرده و گروه کوچکی تشکیل دادهاند.
حدود 3 ماه پیش انجمن گویندگان خانه سینما در پی اعتراض به شیوه پرداخت دستمزد، اعتصاب کرد و این اعتصاب باعث شد تا موسسههای فرهنگی به سراغ این گروه جوان بروند. در مدتی کوتاه مهرداد رئیسی رفت به اداره کار استان تهران و برای گروهش مجوز قانونی گرفت.
او انجمنی با نام «گویندگان جوان تهران» را پایهگذاری کرد و جلو بسیاری از انتقادها را گرفت. اعضای اصلی گروه او عبارتند از سیما رستگاران، نیما رئیسی، اشکان صادقی، محمدرضا علیمردانی، آرزو آفری و... که هر کدام جزو استعدادهای صنعت دوبله ایران هستند. از کارتونهای معروفی که تا حالا توسط این افراد دوبله شده، میتوان از «شرکت هیولاها»، «شرک»، «شیر شاه»، «در جستوجوی نمو»، «مولان»، «عصر یخی»، «سیاره گنج»، «شگفتانگیزها»، «اسپریت»، «خرس برادر»، «آناستازیا» و «گارفیلد» نام برد.
مهرداد رئیسی در گفتوگو با هموطن، ضمن ارائه برنامههای آیندهاش، از راهاندازی بخشهای تازهای در استودیو دوبلاژش حرف زد که در حال دوبله بعضی از فیلمها به زبان کردی و ترکی است. به گفته او هر کدام از این بخشها، مسئول مشخصی دارد که با نظارت روی درستی یا نادرسی زبانها، کار را کنترل میکنند.
سیستم کاری «انجمن گویندگان جوان» به این شکل است که برای دوبله یک فیلم، همه گویندگان حاضر نمیشوند تا به ترتیب بروند جلو دوربین و نقشهایشان را بگویند یا چند نفری در استودیو حاضر شوند. روش کار مهرداد رئیسی به این شکل است که او دیالوگهای یک فیلم را تک به تک میگیرد و آنها را روی هم میکس میکند؛ یعنی کسی که قرار است جای شخصیت اصلی حرف بزند، در زمانی مشخص میآید و همه دیالوگهایش را میگوید. رئیسی میگوید که خیلی از گویندگان ما تا به حال با همدیگر ملاقات نداشتهاند، در حالی که بارها در فیلمها به جای شخصیتهای رو به رو حرف زدهاند.
اعتصاب انجمن گویندگان خانه سینما، چند هفته پیش شکسته شد و گویندگان مشهور و معتبر یک بار دیگر به سرکارشان برگشتند. این در حالی است که بعضی از موسسههای فرهنگی در مدتی که با اعتصاب گویندگان، کارشان به رکود کشیده شده بود، به گروه مهرداد رئیسی مراجعه کردند و کارشان را با آنها ادامه دادند.
هرگونه همکاری اعضای انجمن با گروه رئیسی یا هرکسی که خارج از انجمن باشد، به منزله اخراج تلقی خواهد شد و طبق قانون، در شرایط کنونی اگر این دو گروه متخاصم بخواهند در یک مکان کارشان را ادامه بدهند، قطعا حاشیهها و جنجالهای زیادی در پی خواهد داشت.
گذشته از مسائل قانونی و اختلاقات موجود، باید گفت که کارهای اعضای این انجمن تازه تاسیس، نوید این را میدهند که بزودی شاهد نسل تازهای از قدرتمندترین گویندگان باشیم. سالها پیش از این، اعتبار و محبوبیت گویندگان بزرگی مثل چنگیز جلیلوند، منوچهر اسماعیلی، ناصر تهماسب، ایرج ناظریان، عزتالله مقبلی، ژاله کاظمی و... دست کمی از ستارگان سینما نداشت و خیلیها آلن دلون را بدون صدای خسروشاهی، مارلون براندو و پل نیومن را بدون صدای جلیلوند، آدری هپبرن را بدون صدای کاظمی و جان وین را بدون صدای ایرج دوستدار نمیپذیرفتند، چند سالی حرفه دوبله، اهمیت سابق خود را از دست داد تا ین که با شکلگیری موسسههای عرضه محصولات ویدئویی، یک بار دیگر بحث دوبله به میان آمد و از گویندگان بزرگ دعوت به کار شد.
چنگیز جلیلوند و نصرالله مدقالچی بعد از سالها زندگی در خارج از کشور، به ایران آمدند و کارشان را بار دیگر شروع کردند؛ اما به مرور دیگر شاهد نظم و انسجام سابق نبودیم.
دوبله فیلمها در یک روز انجام میشد و گویندگان وسواس و حوصله و دقت قدیم را از دست داده بودند. همه این عوامل دست به دست هم دادند تا شاهد نسل جدید گویندگان باشیم؛ کسانی که عاشق این حرفهاند و میخواهند با روشهای مدرن، استانداردهای کیفی این کار را بالا ببرند.
|