روزنامه حبل المتین - 18 ماه مه 1906-از سالخوردگان هرگاه بپرسید، تصدیق خواهند کرد که پنجاه سال قبل ده نفر تاجر مسیحی اگر در تمام ایران بود، حال پنج هزار نفر بیشترند. از نبودن اتاق تجارت است که خروج سیصد هزار کیسه تنباکوی اصفهان رسیده به پنج هزار کیسه.
چرا فروش شال کرمان و خراسان که یکی از منابع ثروت دولت و ملت ایران است رو به ضعف گذاشته و جای آن را شال فرنگ گرفته؟
به واسطه اینکه اتاق تجارت نداریم و تجارت شال دست چند شال فروش ساده لوح و بی تجربه افتاده و یک فرنگی شیطان هم ایشان را گول زده، معامله آن را تحت انحصار آورده است و بدین وسیله بازار شال ایران کساد شده و به مراتب تحت انحصار آورده است و به مراتب به رواج شال فرنگ افزوده. تجار فرنگستان همه روزه سعی می کنند که امتعه خود را به رقابت با یکدیگر به بازار دنیا ارزان‏تر وارد نمایند و بر شمار خریداران امتعه خود بیفزایند.
ما از روی جهالت به خلاف ایشان رفتار می‏کنیم. از نبودن اتاق تجارت است که تا چند سال قبل، از تمام نقاط ایران هر چه فرش وارد اسلامبول می‏شد و به فرنگستان می‏رفت همه خرید و فروش آن، دست ایرانی بود و حالا دو ثلث‏اش به دست مسیحی داد و ستد می‏شود.
چرا تا صد سال است که از شیراز آبلیمو می‏آید، شیشه آن را طوری درست نمی‏کنند که روی زمین بند شود؟ به واسطه آنکه اتاق تجارت نداریم. چرا که تاکنون ده، دوازده شرکت بزرگ و رشته تجارت در بلاد مختلفه ایران افتتاح شد و مانند ستاره صبح نادمیده ناپدید شد و مردم را از شوق و هوس انداخت. به جهت آنکه علم و اتاق تجارت نداریم و عظمت جثه و هرزه گویی در مجلس را شرط بزرگی و تجارت می‏پنداریم.
ولی عامل نفاق و عدم اتحاد دل ایشان را دزدیده و برده. تجار آذربایجان می‏شنوند که مثلا در تهران مردم شورش کرده و از حکومت حقوق خواسته‏اند. ابدا خود را جزو چوب خوردگان نمی‏دانند.
چرا مسافرین مابین انگلیس و آمریکا این شش روزه که سوار کشتی هستند، هر ساعت بخواهند با کسان خود صحبت کنند با توسط تلگراف و بیسیم می‏توانند و هنوز پست خانه مبارکه دولت علیه ایران مانند قرون اولی با الاغ و شتر حمل و نقل می‏شود؟ به سبب آنکه علم و اتاق تجارت نداریم.