 برخي كودكان هيچگاه به‌طور جدي معناي ترس را درك نمي‌كنند اما بسياري از آنها با مجموعه‌اي از تجربه‌هاي ترسناك در طول زندگي شان روبه‌رو مي‌شوند.
آنها از افراد غريبه، تاريكي، حيوانات، توفان، توالت، مكان‌هاي بسته، مرگ يا هر چيز جديد يا متفاوتي مي‌ترسند.
اين‌گونه ترس‌ها در برخي سنين يا دوره‌هايي خاص تشديد مي‌شوند؛ مثلا ترس از زلزله كه در بعضي دوران زندگي كودك رخ مي‌دهد بيشتر ناشي از اين است كه كودك احساس مي‌كند مبادا والدينش را از دست بدهد يا خودش بميرد.ترس از مرگ يكي از ترس‌هاي معمول در كودكان به شمار مي‌رود و ممكن است به‌صورت اضطراب شديد از تنها ماندن، ناتواني در خوابيدن يا صحبت هميشگي درباره مرگ تظاهر پيدا كند.
در 5 يا 6 سالگي بيشتر كودكان سؤالاتي درباره مرگ مي‌پرسند، اما از آنجا كه مفهوم چرخه زندگي را به‌طور كامل درك نكرده‌اند مرگ را مرتبط با پيري مي‌دانند و خود را در خطر نمي‌بينند.
در 7 سالگي مشكوك مي‌شوند كه مرگ فقط به پيرمردان و پيرزنان اختصاص ندارد و براي آنها نيز محتمل است و در نتيجه،در اين سن بيشتر سؤالاتشان درباره بيماري‌ها و عوارض آنها متمركز مي‌شود.
بيشتر كودكان 9 يا 10 ساله انتظار دارند پاسخ سؤالات خود را به‌طور دقيق دريافت كنند. ما نبايد واقعيت‌ها را از فرزندانمان مخفي كنيم حتي واقعيت تلخي چون مرگ را.
وقتي فرزند 4 ساله شما مي‌پرسد عمو وقتي مرد كجا رفت؟ از پاسخ‌هاي پيچيده خودداري كنيد. پاسخ شما مي‌تواند براساس اعتقادات مذهبي استوار باشد.
براي نمونه مي‌توانيد از اين پاسخ ساده استفاده كنيد: «رفت به دنياي ديگه پيش خدا» از به كار بردن واژه‌هايي مانند كشته شدن يا مردن خودداري نكنيد، زيرا كودك معني آنها را درك مي‌كند. روي زندگي تمركز كنيد، پس از آنكه به كودك اجازه داديد احساس خود را بيان كند و پاسخ سؤالاتش را بگيرد، روي زنده بودن و زندگي تمركز كنيد. درباره روش‌هاي سالم زندگي كه موجب طول عمر مي‌شود بحث كنيد. براي مثال تغذيه صحيح، معاينات پزشكي مرتب، ورزش منظم و.... چرخه زندگي را براي كودك شرح دهيد. بهترين راه براي افزايش آگاهي كودك درباره مرگ درك زندگي است.
اگر فرزندتان به سن مناسب رسيده است اجازه دهيد گياهي را بكارد و مراحل مختلف حيات را مشاهده كند.
با كودكتان درباره بيماري‌هاي وخيم صحبت كنيد. وقتي يكي از نزديكان يا دوستان بيمار است بزرگترها اغلب كودكان خود را در جريان وضعيت بيمار قرارنمي‌دهند و مي‌كوشند در حضور آنها صحبت خاصي پيش نيايد، اما بهتر است با توجه به سن و شخصيت كودك تا حدي آنها را در جريان بگذاريد. اجازه دهيد كودك احساساتش را بيان كند.
وقتي فرزند شما از بيماري يا مرگ كسي خبردار مي‌شود احساسات زيادي بروز خواهد داد؛ ممكن است احساس انكار، ناراحتي، نااميدي، تقصير يا ترس داشته باشد، به‌ويژه ممكن است بترسد كه مبادا چنين اتفاقي براي خودش يا كساني كه دوستشان دارد رخ دهد. بگذاريد درباره احساسش با شما گفت‌وگو كند. شما نيز به جاي انكار احساساتش به او اطمينان دهيد و از او حمايت كنيد. درباره اينكه كودك را به مراسم تشييع جنازه يا تدفين ببريد خودتان براساس سن و شخصيت كودك و موقعيت او تصميم بگيريد.
بسياري از روان شناسان براين باورند كه حضور در مراسم تدفين براي كودكان زير 5 تا 6 سال و همين‌طور براي كودكان بزرگ‌تري كه حساس هستند مناسب نيست. اگر كودك تمايل دارد كه در اين مراسم شركت نكند به خواست او احترام بگذاريد و ناراحت نشويد.
برنامه‌هاي اين مراسم را براي كودك تشريح كنيد. برنامه‌هايي كه در قبرستان، مجلس ختم و در نهايت در خانه متوفي انجام مي‌شود را از پيش به كودكتان توضيح دهيد كه ساير مردم در اين مراسم چگونه عمل مي‌كنند و او با چه صحنه‌هايي روبه‌رو خواهد شد.
ترس از تاريكي
تقريبا همه كودكان حداقل براي مدتي از تاريكي مي‌ترسند. اين ترس اغلب در سن 2 تا 3 سالگي ظاهر مي‌شود.
ترس از تاريكي در ميان كودكان متفاوت و در حال تغيير است. يك شب از هيولا و شب ديگر از دزد مي‌ترسند. معمولا اطمينان دادن به كودك(هر چند جزئي)مانع تشديد و مزمن شدن ترس مي‌شود، اما گاهي ترس در كودك باقي مي‌ماند، در اين صورت پيشنهاد‌هاي زير شما را در غلبه بر مشكل ياري خواهد داد. در باره ترس بحث كنيد.
هيچگاه روي احساساتي مثل ترس سرپوش نگذاريد بلكه به آن اعتراف كنيد زيرا به‌نظر كودك واقعي مي‌آيد. به او اطمينان دهيد چيزي براي ترسيدن وجود ندارد اما احساسات او را به‌عنوان احمقانه و بچگانه بودن مسخره نكنيد. از كودك بپرسيد در تاريكي از چه چيزي مي‌ترسد؟
در يك اتاق تاريك كنار او بنشينيد و بخواهيد علت ترس خود را شرح دهد. كودك را در برابر ترس مقاوم كنيد. مجموعه‌اي از بازي‌ها مي‌توانند كودك را به تاريكي عادت دهند. به برخي از اين بازي‌ها توجه كنيد.
دنبال بازي: خودتان نقش راهنما را به‌عهده بگيريد و از كودك بخواهيد شما را دنبال كند. بهتر است با دست‌تان او را راهنمايي كنيد. ابتدا بازي را در روشنايي انجام دهيد و فقط گاهي وارد تاريكي شويد، اما به تدريج مدت زمان بيشتري را در تاريكي بگذرانيد. اگر كودك خواست، جاي خود را با او عوض كنيد.
بشمار بازي: همراه با فرزندتان در يك محل تاريك بايستيد و تا عدد 3 بشماريد. كم‌كم اين زمان را طولاني‌تر كنيد تا به 60 ثانيه برسيد. او را از صميم قلب تحسين كنيد. به تدريج صدايتان را پايين‌تر بياوريد. براي يك كودك بزرگ‌تر مي‌توانيد اين زمان را تا چند دقيقه نيز افزايش دهيد. در تاريكي گرگم به هوا بازي كنيد.
هر كدام به نوبت گرگ شويد و حين بازي حسابي سروصدا كنيد. اتاقي مخصوص بازي بسازيد. براي نمونه روي ميز پتويي بيندازيد و به كودك اجازه بدهيد به زير آن برود و برايش در و پنجره درست كنيد. اين مكان فضاي مناسبي براي بازي كردن در تاريكي است.
با او قايم‌باشك بازي كنيد، يا شيئي خاص را در يك مكان تاريك مخفي كنيد و از او بخواهيد آن را پيدا كند تا در اين صورت يك علامت مثبت به دست آورد. مي‌توانيد براي هر سه علامت مثبت هديه‌اي كوچك به او بدهيد. به كودك اطمينان دهيد كه در تاريكي خطري او را تهديد نمي‌كند. شب هنگام قبل از خواب درها و پنجره‌ها را با همكاري كودك قفل كنيد. توضيح دهيد كه دزد به ندرت در خانه‌اي كه كسي در آن است وارد مي‌شود و همين‌طور بگوييد كه اگر دزدي وارد خانه شما شود شما زودتر بيدار خواهيد شد.
همراه با كودكتان در حالي‌كه يك چراغ قوه در دست داريد به اتاق تاريكي وارد شويد و نقش پليس‌ها را بازي كنيد. به فرزندتان بياموزيد در تاريكي با خودش صحبت كند. وقتي او جمله‌هايي نظير «من نمي‌ترسم» و «هيچ‌چيز نمي‌تواند به من ضربه بزند» را تكرار كند مي‌تواند خودش را شجاع بداند.
استفاده از تقويت‌كننده‌ها
هر گاه كودك را در غلبه بر ترسش موفق ديديد موفقيت او را تحسين كنيد. يك جدول شجاعت طراحي كنيد. منظور از شجاعت انجام وظيفه محول شده در تاريكي است(حتي با وجود احساس ترس). بهتر است در مراحل نخست، اتاق كاملا تاريك نباشد. براي مثال يك چراغ قوه به دست كودك بدهيد. براي شب اول دو دقيقه در تاريكي كافي است، اما هر شب يك دقيقه به اين زمان بيفزاييد. اين كار را تا آنجا ادامه دهيد كه كودك بتواند قبل از به خواب رفتن به راحتي در رختخوابش دراز بكشد. درصورت موفقيت كودك يك علامت مثبت در جدول بگذاريد و بگوييد اگر تعداد اين علامت‌ها براي مثال به 5 برسد هديه‌اي خوب به او خواهيد داد.
پاداش مخصوص
وقتي كودك نشان داد ترسش از تاريكي از ميان رفته است او را براي تماشاي فيلم مورد علاقه‌اش به سينما ببريد. درصورت لزوم اجازه دهيد يكي از اسباب بازي‌هايش را همراه خود بياورد و يا هر گونه جايزه ديگري كه فكر مي‌كنيد كودكتان را خيلي خوشحال مي‌كند به او بدهيد. | 
خداحافظ لولو
